رصد یک پنج گانه نادر توسط هابل
تلسکوپ فضایی هابل تصویر یک پنج گانه شامل یک جفت کهکشان و یک تلاقی اختروش را در پدیده ای به نام ˮهمگرایی گرانشیˮ ثبت کرده است.
به گزارش نیو وبلاگ به نقل از ایسنا و به نقل از آی ای، در این تصویر مسحور کننده که توسط تلسکوپ فضایی "هابل" گرفته شده است، تقریباً به نظر می آید که شش جرم آسمانی در مرکز آن وجود دارد. اما در واقع، فقط سه مورد وجود دارد که شامل یک جفت کهکشان و یک اختروش است.
اختروش یا کوازار(Quasar) یک هسته ی فعال به شدت نورانی و دوردست است که وابسته به یک کهکشان جوان است. آنها در رده یک کلاس از اجرام به نام "هسته کهکشانی فعال" قرار دارند.
آژانس فضایی اروپا(ESA) در وب سایت خود آورده است: داده های هابل نشان داده است که یک نقطه هفتم از نور هم در مرکز تصویر وجود دارد که پنجمین تصویر کمیاب از یک اختروش دوردست است. این پدیده نادر در اثر وجود دو کهکشان در پیش زمینه ایجاد می شود که بعنوان یک عدسی عمل می کنند.
ازاین رو در این تصویر دقیقاً چه خبر است؟ آنچه در اینجا می گذرد را میتوان به پدیده ای به نام "همگرایی گرانشی"(gravitational lensing) نسبت داد که قبلاً توسط "آلبرت اینشتین" پیشبینی شده بود.
"همگرایی گرانشی" هنگامی روی می دهد که نور یک چشمه ی درخشان بسیار دور(مانند یک اختروش) در مسیرش تا رصدگر، از کنار جسم پرجرم دیگری(مانند یک خوشه کهکشانی) بگذرد و مسیرش خمیده شود. جسم میانی "عدسی گرانشی" نامیده می شود. این پدیده یکی از پیشبینی های نظریه نسبیت عام اینشتین است.
برپایه نسبیت عام، جرم می تواند فضا-زمان را خمیده کند و در نتیجه یک میدان گرانشی بسازد که می تواند نور را منحرف کند. این پدیده را اولین بار "آرتور ادینگتون" در سال ۱۹۱۹ در جریان یک خورشیدگرفتگی آزمود که در آن نور ستاره ای که از نزدیک خورشید می گذشت کمی خم شده و در نتیجه مکان ظاهری ستاره کمی جابه جا شد.
نتیجه نهایی در تصویر حاضر، یک "حلقه اینشتین" است که در آن نور یک اختروش در پس زمینه با عبور از میدان گرانشی دو کهکشان در پیش زمینه، بزرگتر می شود. جرم دو کهکشان پیش زمینه به قدری زیاد است که هر نوری که به این جفت نزدیک شود با اعوجاج و بزرگنمایی وارد تلسکوپ های ما می شود.
در نهایت ما به علت "همگرایی گرانشی" یک پنج گانه می بینیم. "همگرایی گرانشی" سبب می شود بافت فضا به هم پیچیده شود، به صورتی که نوری که از یک جسم دور در آن فضا حرکت می کند به اندازه کافی خم و بزرگ می شود تا انسان ها در سرتاسر زمین بتوانند چندین تصویر بزرگنمایی شده از این جرم آسمانی دوردست را مشاهده کنند.
ازاین رو اساساً ما شاهد نوعی توهم هستیم. اختروش در این تصویر در واقع از زمین دورتر از آن دو کهکشان میان آنها قرار دارد، اما نور آن به علت جرم عظیم آنها خم شده است تا بزرگنمایی پیدا کند. این مساله این توهم را بوجود می آورد که این جفت کهکشان توسط چهار اختروش احاطه شده اند. با این وجود حقیقت این است که یک اختروشِ تنها، بسیار دورتر از این دو کهکشان و دور از دسترس آنها قرار دارد.
فضا همیشه ما را شگفت زده می کند و این نخستین بار نیست که "هابل" از "همگرایی گرانشی" عکس می گیرد. ماه گذشته از این تکنیک برای ثبت تصویر یک کهکشان دور استفاده شد.
آخرین و مهم ترین نکته این است که میتوان از این تکنیک برای تشخیص سیاه چاله ها هم بهره برد.
منبع: نیو وبلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب