بررسی دلایل افزایش مدت تحصیل دانشجویان تحصیلات تكمیلی
افزایش سنوات تحصیلی مشکلی که راهکار دارد
نیو وبلاگ: افزایش مدت تحصیل دانشجویان در مقاطع تکمیلی، خصوصاً دوره های کارشناسی ارشد و دکتری، تبدیل به یکی از مسائل مهم در دانشگاه های کشور شده است. پژوهشگران در یک پژوهش بدنبال بررسی عوامل مختلفی بوده اند که منجر به افزایش طول دوران تحصیل در میان دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی می شوند.
به گزارش نیو وبلاگ به نقل از ایسنا، نظام آموزش عالی یکی از مهم ترین نهادهای علمی هر جامعه است که هدف اصلی آن تربیت نیروی انسانی متخصص و تولید دانش است. دانشگاه ها در توسعه علمی، اجتماعی و اقتصادی نقش کلیدی دارند، برای اینکه بوسیله تربیت نیروی کار متخصص، به افزایش راندمان و بهبود وضعیت جامعه کمک می کنند. در همین جهت، تحقیقات علمی و پژوهش های مختلف، پایه و اساس این نظام آموزشی را می سازند. بااین حال، یکی از چالش های پیش روی دانشگاه ها در سالهای اخیر، افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان، خصوصاً در مقاطع تحصیلات تکمیلی است که تأثیر مستقیمی بر روند آموزش و پژوهش در کشور دارد.
محققان کشور در یک مطالعه پژوهشی، به بررسی دلیلهای افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان پرداخته اند. اهمیت این مساله زمانی مشخص می شود که بدانیم افزایش مدت تحصیل نه فقط سبب افزایش هزینه های فردی و اجتماعی می شود، بلکه می تواند موجب کاهش کیفیت تحصیل و پژوهش و در نتیجه، کاهش توان رقابتی دانشجویان در بازار کار شود. به همین دلیل، شناسایی علل این پدیده و ارائه راهکارهای مناسب، از اولویت های مهم برای بهبود وضعیت آموزش عالی است.
این مطالعه توسط رحمان سلیمان پور، متخصص جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران و دو همکار دانشگاهی او انجام شده است. این گروه از دانشگاه تهران با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد، پژوهشی را برای تحلیل دلیلهای افزایش طول دوره تحصیل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی انجام دادند. هدف این مطالعه شناسایی عوامل مختلفی است که موجب افزایش مدت زمان تحصیل دانشجویان می شود و از آنها به عنوان «سنوات تحصیلی» یاد می شود.
روش انجام این پژوهش مبتنی بر تحلیل مضمون بوده و بوسیله مصاحبه های نیمه ساخت یافته با ۱۵ دانشجوی تحصیلات تکمیلی، ۱۰ نفر از اساتید دانشگاه و ۲ نفر از مسئولان دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. محققان اهتمام کردند با بهره گیری از مهارتهای تحلیل کیفی، داده ها را بوسیله مصاحبه های انجام شده جمع آوری کنند. این تکنیک به آنها کمک کرد تا دیدگاه های مختلف همچون دانشجویان، اساتید و مسئولان دانشگاه را درباب علل افزایش سنوات تحصیلی بررسی نمایند.
یافته های این پژوهش نشان می دهند که عوامل مختلفی در افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان نقش دارند. مشکلات مربوط به پایان نامه، انتخاب استاد راهنما و تصویب پروپوزال همچون دلیلهای آموزشی این مسئله بشمار می رود.
همچنین تعاملات بین استاد و دانشجو و کمبود امکانات پژوهشی، همچون موانع عمده ای هستند که سبب افزایش مدت تحصیل دانشجویان می شود. بعلاوه، در عرصه مسائل ساختاری نیز عواملی همچون قوانین نظارتی دانشگاه، تخصص اساتید و مشکلات مالی پروژه ها به تعویق در زمان فارغ التحصیلی دامن می زند.
در نتیجه گیری این مطالعه، محققان به این نکته اشاره کردند که افزایش سنوات تحصیلی تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون چالش های ساختاری و آموزشی است. آنها همین طور تاکید کردند که این مسئله نتایج جدی در سطح فردی و اجتماعی دارد.
از جمله نتایج فردی این مساله می توان به کاهش انگیزه تحصیلی و فرسودگی دانشجویان اشاره نمود، در صورتیکه در سطح اجتماعی، افزایش هزینه های آموزشی و تأخیر در ورود دانشجویان به بازار کار همچون آثار منفی این پدیده است.
با توجه به یافته های این مطالعه، پژوهشگران پیشنهاد کرده اند که برای کاهش این مشکل، دانشگاه ها باید با تشکیل کارگروه های مشورتی بین اساتید و دانشجویان، راهکارهایی برای بهبود تعاملات و رفع مشکلات پژوهشی ارایه کنند. همچنین، تامین اعتبار مالی مناسب و ایجاد همکاریهای بیشتر بین دانشگاه و صنعت برای اجرای پروژه های تحقیقاتی می تواند به کاهش مشکلات ساختاری کمک نماید.
این پژوهش نشان میدهد که وجود چالش های ساختاری و اداری در دانشگاه ها از مهم ترین دلیلهای افزایش سنوات تحصیلی است.
همچنین کمبود امکانات آزمایشگاهی و مشکلات مالی پروژه ها از دیگر عواملی است که بر کیفیت تحصیل و مدت زمان تحصیل دانشجویان تأثیر منفی می گذارد. اهمیت این مسئله تا حدی است که توجه به حل این مشکلات می تواند به ارتقاء کیفیت نظام آموزش عالی و بهبود وضعیت فارغ التحصیلی دانشجویان منجر شود.
این یافته ها در مجله «آموزش عالی ایران» وابسته به انجمن آموزش عالی ایران انتشار یافته و می تواند به عنوان یک راهنمای مفید برای مدیران آموزشی و سیاست گذاران حوزه آموزش عالی در راستای بهبود شرایط تحصیلی دانشجویان مقاطع تکمیلی مورد استفاده قرار گیرند.
منبع: نیو وبلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب