بررسی نقش زنان در حفاظت از جنگل ها و مراتع
ضرورت توانمندسازی زنان روستا در صیانت از منابع طبیعی
نیو وبلاگ: زندگی روستایی و ارتباط مستقیم با طبیعت، نقش مهمی در شکل دهی به معیشت و فرهنگ خیلی از جوامع ایفا می کند؛ اما چطور میتوان مشارکت این جوامع، خصوصاً زنان را در مدیریت منابع طبیعی بهبود بخشید؟
به گزارش نیو وبلاگ به نقل از ایسنا، منابع طبیعی همچون جنگلها و مراتع، علاوه بر تامین نیازهای معیشتی، پایه ای برای توسعه پایدار در سرتاسر جهان به شمار می آیند. صیانت از این منابع تنها با درنظر گرفتن سه جنبه مهم شامل پایداری اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی ممکن است. در ایران، جنگلها و مراتع، نقش کلیدی در معیشت روستاییان دارند و بهره برداری از آنها به طور معمول تحت نظارت دولت و سازمان های مرتبط انجام می شود؛ اما تجربه نشان داده است که بدون جلب مشارکت جوامع محلی، این مدیریت بهینه نخواهد بود.
با وجود کوشش های انجام شده، مشارکت زنان در مدیریت منابع طبیعی بطور کامل مورد توجه قرار نگرفته است؛ این در حالیست که زنان نیمی از جامعه بهره بردار این منابع هستند و نقش برجسته ی در انتقال دانش به نسل های بعدی و بهره برداری از منابع را دارند. با وجود این، موانع فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بسیاری پیش روی آنان قرار دارد. شناخت این موانع و فراهم کردن بستری برای مشارکت فعال زنان، همچون الزامات اساسی در بهبود مدیریت منابع طبیعی به شمار می آید.
در این راستا، پژوهشی توسط احمد ولی پور، استادیار گروه جنگلداری دانشگاه کردستان، به همراه همکارانش با همراهی دانشگاه پیام نور انجام شده است. این پژوهش با هدف بررسی نقش زنان روستایی در مدیریت، حفاظت و بهره برداری منابع طبیعی در منطقه چهارزبر استان کرمانشاه انجام شده است. پژوهشگران تلاش کردند که با مطالعه کارهای زنان این منطقه، ابعاد مختلف نقش آنان در این زمینه را شناسایی کنند.
در این مطالعه، چهار روستای جنگلی منطقه ماهیدشت به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با بهره گیری از مصاحبه های رو در رو با ۱۵۳ زن روستایی، پرسشنامه های نیمه ساختاریافته و مشاهده مستقیم کارهای آنان جمع آوری شد.
محققان به بررسی جنبه های مختلف نقش زنان در مدیریت منابع طبیعی، همچون مشارکت در کارهای در رابطه با جنگل و مرتع و شناخت آنان از منابع طبیعی پرداختند. همچنین، تحلیل هایی برای شناسایی عوامل موثر بر میزان مشارکت زنان انجام شد.
نتایج نشان دادند که شناخت زنان از منابع طبیعی عمدتا در سطح کم تا متوسط است و تنها در ۲۷ درصد کارهای در رابطه با منابع طبیعی مشارکت مستقیم دارند. بیشترین فعالیت زنان شامل جمع آوری قارچ ها، گیاهان خوراکی و دارویی و بذر بود، در صورتیکه در عرصه هایی مانند خاموش کردن حریق ها یا استفاده از چوب جنگل مشارکت کمتری داشتند. این یافته ها نشان دهنده ضعف در آگاهی و دانش محلی زنان درباره ی حفاظت و مدیریت منابع طبیعی است.
تحلیل ها همین طور نشان می دهند که عواملی مانند سن، مدت زمان اقامت در روستا و تمایل به مهاجرت بر میزان مشارکت زنان تأثیر منفی دارند. در مقابل، کارهای روزانه و تمایل به همکاری با دیگر افراد خانواده، تأثیر مثبتی بر مشارکت آنان داشته است.
اهمیت این مطالعه در توجه به نقش مغفول زنان در مدیریت منابع طبیعی است. با آگاهی سازی و توانمندسازی زنان، می توان از ظرفیت آنان در حفاظت و احیای منابع طبیعی بهره برداری نمود. تقویت برنامه های آموزشی و ترویجی و حضور بیشتر کارشناسان منابع طبیعی در جوامع روستایی همچون راهکارهایی است که می توانند مشارکت زنان را بالا برند.
قابل ذکر است، نتایج این پژوهش در فصلنامه «پژوهش و توسعه جنگل» وابسته به دانشگاه ارومیه انتشار یافته است. این یافته ها بر اهمیت مشارکت زنان و تقویت نقش آنها در مدیریت منابع طبیعی تاکید دارند و نشان می دهند که با آموزش و مشاوره مناسب می توان این ظرفیت ها را به بهترین شکل به کار گرفت.
منبع: نیو وبلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب