به گزارش نیو وبلاگ به نقل از ایسنا و به نقل از گیزمگ، اگر چشم انداز زندگی در مریخ یك آونگ بود، این آونگ اكنون دوباره به سمت "مطلوب" برگشته است، چون كه گروهی از پژوهشگران بین المللی به سرپرستی "درك شولز-ماكوچ"( Dirk Schulze-Makuch) دانشمند نجوم دانشگاه ایالت واشنگتن، دریافتند كه شبیه ترین مكان به مریخ كه ظاهرا بدون امكان حیات است، كاملا فاقد حیات نیست.
پیش از این تصور می شد كه حوزه های بسیار خشك كویر آتاكاما، فاقد حیات حتی حیات میكروبی است، اما اكنون شكوفه های باكتری خاصی را بعد از بارندگی نشان داده است و این امیدواری را در دانشمندان به وجود آورده است كه كلونی های پنهان مشابه در سیاره سرخ هم وجود داشته باشند.
بیابان آتاكاما یكی از خشك ترین بیابان های دنیا در آمریكای جنوبی است. این بیابان كه بیشتر پوشیده از شن زار و نمك زار است، از سمت رشته كوه های آند به طرف اقیانوس آرام امتداد دارد.
میانگین عرض این بیابان از شرق به غرب 160 كیلومتر و طول آن از مرز پرو در جنوب به سمت بولیوی 1000 كیلومتر است. این بیابان بین سه كشور شیلی، پرو و بولیوی قرار داشته و وسعت آن معادل دو سوم خاك كشور ایتالیا است.
بیابان آتاكاما خشك ترین مكان بر روی زمین می باشد. دلیل این خشكی هم محصور بودن آن از دو طرف به وسیله كوه های آند و ارتفاعات ساحلی اقیانوس آرام است. فشار بالای اتمسفر بر روی كوه های آند سبب خشكی هوا شده و به دنبال آن هوای سرد كه در طبقات بالایی جو فشرده می شود، به سمت پایین زمین و بیابان آتاكاما حركت می نماید. این هوای خشك كه هیچ بخار آبی به همراه ندارد، به آسانی توسط خورشید گرم شده و سبب افزایش دمای سطح زمین می گردد.
همچنین ارتفاعات آند هم مانع از رسیدن ابرهای باران زا از سمت شرق شده و مانند دیوار، بیابان را از منطقه بارانی و جنگلی آمازون جدا می كنند.
میانگین بارندگی در منطقه ای از این بیابان موسوم به "آنتوفاگاستا" در شیلی فقط 3 میلی متر در سال است. البته این مقدار هم بعد از یك دوره ۴۰ ساله عدم بارندگی در این منطقه رخ داد.
در سال 2003 یك تیم از محققان آمریكایی گزارشی را منتشر نمودند كه برپایه آن خاك بیابان آتاكاما شبیه به خاك مریخ است. آن ها از روش های مورد استفاده در مریخ نوردهای وایكینگ برای آزمایش خاك های بیابان آتاكاما جهت آشكارسازی حیات بهره بردند. گزارش این تیم حاكی می باشد كه هر 10 سال یك بار آن هم به صورت ناچیز در این بیابان باران می بارد.
آتاكاما به علت وجود مواد معدنی غنی در خاك خود دارای اهمیت است. اكنون این بیابان دارای یكی از بزرگ ترین منابع نیترات سدیم در جهان است كه مورد بهره برداری قرار می گیرد.
در آتاكاما منطقه ای به نام گورستان نهنگ ها وجود دارد كه در آن بقایای اسكلت صدها نهنگ انباشته شده است. قدمت بعضی از این فسیل ها به 5 میلیون سال پیش بازمی گردد. علت مرگ همه این نهنگ ها مسمومیت بر اثر خوردن نوعی جلبك دریایی عنوان شده است.
آتاكاما همینطور مورد توجه گردشگر ها است، زیرا وضعیت زمین های خالی از حیات آنجا برایشان جذاب است.
بیایان آتاكاما شبیه ترین جا به مریخ است كه می توان در زمین پیدا كرد. این كویر دارای مناطقی است كه امكان میزبانی از حیات، حتی باكتری ها را ندارند.
وجود یك كویر 10 میلیون ساله در آب و هوای مدیترانه ای شگفت انگیز است و آب كافی برای زنده ماندن موجود زنده وجود ندارد. بدتر اینكه دمای خنك تر به این معناست كه انرژی كمتری برای رشد و تكثیر وجود دارد.
به گفته "شولز-ماكوچ"، زمانی كه مطالعه واشنگتن در سال 2015 آغاز شد، عدم وجود حیات حتمی به نظر می رسید. باآنكه بعضی از میكروب ها و علامت های DNA در آتاكاما یافت می شد، اما همه بقایایی بودند كه به اندازه كافی نتوانسته بودند دوام بیاورند.
تغییر زمانی رخ داد كه نخستین بارندگی در دهه های گذشته به وقوع پیوست كه سبب فعال سازی كلونی هایی شد كه مدت ها بود زیر زمین دفن شده بودند و حالا فرصت عرض اندام پیدا كردند.
هنگامی كه گروه محققان در سال 2016 و 2017 به این منطقه بازگشت، دریافتند كه كلونی ها به تدریج بعد از خشك شدن خاك دوباره پنهان شده اند. با این حال، با استفاده از قاشق های استریل شده و ابزارهای ویژه، آنها قادر بودند نمونه های غیرعفونی را بیابند و با تجزیه و تحلیل ژنوم، چندین گونه بومی از زندگی میكروبی را شناسایی كنند.
"شولز-ماكوچ" می گوید: محققان در گذشته، موجودات مرده و بقایای DNA آنها را در نزدیكی سطح پیدا كرده اند، اما این نخستین بار است كه هر كسی قادر به شناسایی یك شكل پایدار حیات در خاك بیابان آتاكاما است. ما معتقدیم كه این جوامع میكروبی می توانند برای صدها یا حتی هزاران سال در شرایط بسیار شبیه به آنچه در سیاره ای مانند مریخ یافت می شود، پنهان بمانند و بعد از باران به زندگی بازگردند.
وی اضافه كرد: شرایط مریخ قابل توجه است. باآنكه محیط مریخ امروز از حیات پشتیبانی نمی كند، اما میلیاردها سال پیش با وجود دریاهای كم عمق، رودخانه ها و دریاچه ها محیط بسیار متفاوتی بوده است كه می توانسته میزبان زندگی بسیار ساده ای باشد.
ممكن است به علت اینكه به مرور زمان سیاره سردتر و خشكتر شده، بعضی از شكل های حیات بتوانند با نهفتگی بلند مدت سازگار شده و ادامه حیات داده باشند.
دكتر "شولز" ادامه داد: ما می دانیم كه آب های یخ زده در خاك مریخ وجود دارد و تحقیقات اخیر به صراحت نشان داده است كه بارش های برف شبانه و دیگر رویدادهای رطوبتی در سطح مریخ رخ می دهد. اگر زندگی بر روی مریخ تكامل یافته باشد، تحقیقات ما نشان داده است كه می تواند یك گونه از حیات را در زیر خاك مریخ كه امروزه به شدت و بیش از اندازه خشك شده است، پیدا كرد.
تیم تحقیقاتی دانشگاه واشنگتن مقرر است در روز 15 مارس برای انجام تحقیقات دو هفته ای، كه به نمونه برداری بیشتری از میكروب ها نیاز است، به كویر آتاكاما بازگردند.
علاوه بر این امید است كه بعدا به مطالعه دریاچه "دون ژوان"(Don Juan) در قطب جنوب، كه دریاچه ای بسیار كم عمق و خیلی شور است كه حتی در دمای منفی 58 درجه فارنهایت (منفی 50 درجه سانتیگراد) هم مایع است، بپردازند.
"شولز" می گوید: تنها چند مكان در جهان وجود دارد كه شبیه به سیاره مریخ هستند و می توان در آنها به دنبال نوع جدیدی از حیات گشت. هدف ما این است كه بدانیم كه چگونه آنها قادر به زنده ماندن هستند، ازاین رو ما می دانیم كه چه چیزی را باید در سطح مریخ جستجو نماییم.
این تحقیق در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences انتشار یافته است.