راهكاری جدید برای مقابله با بحران جنگل زدایی در ایران
زراعت چوب، جایگزین برداشت از جنگل های طبیعی
به گزارش نیو وبلاگ، با افزایش احتیاج به چوب و محصولات مرتبط در کشور، فشار زیادی بر جنگل های طبیعی وارد شده است. برای مقابله با این بحران، نگاهی جایگزین مانند زراعت چوب می تواند چاره ای پایدار و موثر باشد که در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش نیو وبلاگ به نقل از ایسنا، جنگلها از مهم ترین منابع زیستی و طبیعی جهان به شمار می آیند و اهمیت حیاتی آنها برای اکوسیستم های زمین غیرقابل انکار است. با این وجود، افزایش جمعیت انسانی و نیاز روز افزون به منابع طبیعی بخصوص چوب، فشارهای بسیاری بر جنگلها وارد کرده است. در هر سال، میلیونها هکتار از جنگل های جهان به کاربری های دیگری مانند کشاورزی یا توسعه شهری تبدیل می شوند که این تغییرات نه تنها منجر به تخریب خاک و از بین رفتن تنوع زیستی می شود، بلکه سبب افزایش انتشار گازهای گلخانه ای هم می گردد. از طرفی، تقاضا برای محصولات چوبی به سرعت در حال افزایش می باشد، به صورتی که خیلی از کشورهای جهان برای حفظ تعادل بین بهره برداری و بازسازی جنگلها به دنبال منابع جایگزین برای تأمین نیازهای چوبی خود هستند.
ایران با مساحتی نزدیک به ۱۵ میلیون هکتار جنگل، یکی از کشورهایی است که در سالهای اخیر با کاهش جدی سطح جنگل های خود روبرو بوده است. افزایش جمعیت، بهره برداری بی رویه از چوب و تغییرات اقلیمی همچون علل این کاهش است. این در شرایطی است که بخش عظیمی از نیاز چوب کشور از راه جنگل های طبیعی تأمین می شود که فشار بسیاری را به این منابع محدود وارد کرده است. دراین میان، زراعت چوب بعنوان راهکاری جایگزین مطرح گردیده است که می تواند ضمن حفظ منابع طبیعی، نیاز رو به افزایش کشور به چوب را تأمین کند.
مینا صالح نیا، استادیار مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی با همکاری دانشگاه تهران تحقیقی را در مورد زراعت چوب انجام داده اند. در این پژوهش، به ارزیابی اقتصادی طرح های زراعت چوب در چند استان ایران پرداخته شده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی امکان اجرای طرح های زراعت چوب بعنوان راهکاری اقتصادی و جایگزین برای کاهش فشار بر جنگل های طبیعی کشور بوده است.
این پژوهش با نگاهی مبتنی بر معیارهای اقتصادی و استفاده از داده های جمع آوری شده از سازمان جنگلها و مراتع کشور در سال ۱۴۰۰، به ارزیابی طرح های زراعت چوب در سه استان ایران پرداخته است. در این پژوهش، محققان از روش های مختلف اقتصادی مانند ارزش فعلی خالص (NPV)، نسبت منفعت به هزینه (B/C) و نرخ بازده داخلی (IRR) بهره برده اند تا سودآوری و توجیه اقتصادی هر طرح را مورد بررسی قرار دهند.
نتایج این پژوهش نشان می دهند که از مجموع هفت طرح بررسی شده، شش طرح از توجیه اقتصادی برخوردار بوده اند و در انتهای دوره بهره برداری، سود قابل توجهی خواهند داشت. بعنوان مثال، طرح زراعت چوب در کردکوی استان گلستان با ارزش حال خالص ۲۲ میلیاردریال، بیشترین بازده را در میان طرح ها داشته است.
این نتایج نشان می دهند که زراعت چوب در مناطق مساعد و با استفاده از روش های نوین آبیاری و کشاورزی می تواند بعنوان راهکاری موثر در تأمین نیاز چوبی کشور به کار گرفته شود.
علاوه بر آن، این پژوهش به نتایج مهمی مانند کاهش هزینه ها و افزایش سودآوری در دوره دوم بهره برداری اشاره نموده است. به علت رویش مجدد درختان بعد از قطع در دوره اول، خیلی از هزینه های اولیه کاشت کاسته شده و رشد سریع تر درختان در دوره دوم، منجر به کسب درآمد بیشتر و زودتر از موعد می شود.
یافته های این پژوهش همینطور حاکی از آن هستند که استفاده از پساب های تصفیه شده برای آبیاری درختان زراعت چوب، نه تنها سبب کاهش هزینه های آبیاری می شود، بلکه به علت غیرخوراکی بودن محصول، هیچ گونه مشکلی از لحاظ بهداشتی ایجاد نمی کند.
ایجاد کشت قراردادی بین زارعین و صنایع چوبی، از پیشنهادهای مهم این پژوهش است که می تواند به کشاورزان کمک نماید تا ضمن کسب اطمینان از خرید محصولات خود، از حمایت های مالی و نهاده های مورد نیاز در طول دوره کاشت و برداشت بهره مند شوند.
در آخر بایستی اشاره نمود این نتایج علمی پژوهشی که به بررسی اقتصادی زراعت چوب در ایران پرداخته اند، در فصلنامه «اقتصاد کشاورزی و توسعه»، وابسته به مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی انتشار یافته اند.
این پژوهش راهکارهای مهمی را برای کاهش فشار بر جنگل های کشور و استفاده بهینه از منابع آب و زمین عرضه کرده که می توانند به رونق صنایع چوبی و حفظ منابع طبیعی کمک کنند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب